Ünlü Yazarlarla İlgili Tuhaf Bilmeceler

Polat Onat’tan Edebiyatın Ciddi Yüzüne Komik Bir Müdahale: Ünlü Yazarlarla İlgili Tuhaf Bilmeceler:

“Ünlü Yazarlarla İlgili Tuhaf Bilmeceler” Yazar Polat Onat'ın 2024 yılında Kent Kitap etiketiyle okurlarıyla buluşturduğu bilmece türündeki eseridir. Beş bölümde tasniflenmiş yazılar, yüz yetmiş sayfa hacmindedir. Bin üç yüz kırk (1340) şair ve yazara birer esprili bilmece ile yer verilmiştir. Yazar, oğlu Said Fazıl ile beraber futbol maçı izlerken aralarında yaptıkları bir espri üzerine bu kitabı yazma fikrinin doğduğunu öğreniyoruz. Bölüm başlıkları şu şekildedir. "Ünlü Yabancı Şair ve Yazarlar", "Ünlü Yerli Şair ve Yazarlar", "Edebiyatımızın 'En'leri", "Günümüz Şairleri", "Günümüz Yazarları" Şeklindedir.

Mizahi esprilerde, “Hafız-ı Şirazî, Feridüddin Attâr, Ömer Hayyam, Rimbaud, Neruda, Eliot, Jules Verne, Fyodor Dostoyevski, Gogol, Tevfik Fikret, Mehmet Akif Ersoy, Yahya Kemal Beyatlı, Nazım Hikmet, Orhan Veli Kanık, Sezai Karakoç, Orhan Pamuk" gibi birçok şair ve yazar ile karşılaşıyoruz. Yazarın bu kitabı yazarken, kurgularken özellikle gençleri eğlendirmeyi ve verilen bilgi kırıntılarıyla gençleri eğitmeği de amaçladığını anlıyoruz. Yazar ve şair soy ismi veya isminin çağrıştırdığı, daha çok akla ilk gelen espriyle konu ele alınmaktadır. Bir cümlelik bu anlatımlarda şair ve yazarın nereli olduğu, en bilinen yapıtı gibi kısa bilgilerle de karşılaşıyoruz.

Bazı örneklemelerle, anlatımı daha da netleştirelim. "Üç oktavlık sese sahip, pazıları gelişmiş Meksikalı şair: Octavio Paz", "Eliyle ot toplayan, TSE onaylı İngiliz Şair: T.S. Eliot", "Diyarbakır Hani kökenli İrlandalı Şair: Seamus Heaney", "Şiirlerinde Ahmed Arif'ten etkilenmiş Rus kadın Şair: Anna Ahmatova", "İlahi komedya yazarı, dantel sevdalısı, İtalyan Şair: Dante", "Bazen bir günün asra bedel olabileceğini savunan Kırgızistanlı yazar: Cengiz Aytmatov", "Adı "bayat et" skandalına karışmış Fransız yazar: Albert Bayet", "Böcek olmayı inanılır kılan, kafa karıştırıcı Çekyalı yazar: Franz Kafka", "Max dondurmayı çok seven Alman komünist yazar: Karl Marx", "Bulantı yazarı, varoluşçuluğun mucidi Fransız yazar: Jean Paul Sartre", "Eşi Emine'nin zoruyla yazdığı söylenen Fransız yazar: Emile Zola", "Adının telaffuz edilmesi en riskli Alman yazar: Goethe", "Ariston markasından vazgeçemeyen antik Yunan filozofu: Aristoteles" Bunlar, Cengiz Aytmatov hariç yabancı şair ve yazarlardan seçtiğim örneklerdir. Bu örneklerde olduğu gibi, kimilerine göre sıradan tanımlamalar olarak görülebilir ama işin eğlenceli boyutunu ve temel bazı bilgilerle eğlenerek, özellikle gençler için öğretilmesinin kıymetini görmek gerekiyor. Bir de bin üç yüz kırk şair ve yazarın derlenmesi, her yazar ve şaire bilmecelerle zaman ayırarak yer verilmesi ne büyük bir emek siz tasavvur ediniz artık.

Türk ve bizim coğrafyamızdan, medeniyetimizden verilen örneklere bir bakalım. "Soyadındaki bir harfi atan, ikinci yeni şairimiz: Cemal Süreya", "En çapkın halk sairimiz: Karacaoğlan", "Tutunamadığı için sık sık düşen yazarımız: Oğuz Atay", Üvey babalardan nefret etmeyi sağlayan yazarımız: Kemalettin Tuğcu", "Karabibik sözcüğünü dilimize kazandıran yazarımız: Nabizade Nazım", "YouTube fenomeni sanılmaktan usanan, etkili, üretken yazarımız: Enis Batur", "Telefonla arandığında gülmeye başlayan, fotoğraf sanatçısı yazarımız: Ara Güler" Bunlarla beraber kitabın 'en'ler bölümünde, benim hakkımda şu bilmeceyi kurgulamış yazar. "Ocak ayında doğmuş, en coşkulu yazarımız: İlkay Coşkun" Şair yazar arkadaşlarımdan Mustafa Nurullah Celep, Yusuf Bal ve Volkan Hacıoğlu hocam şu şekilde anlatılmış; "Kasaplık hayvan ticaretiyle uğraşan şairimiz: Mustafa Nurullah Celep", "En tatlı dilli şairimiz: Yusuf Bal", "Hacı kurasında adı çıkmış, talihli şairimiz: Volkan Hacıoğlu" Son birkaç örnekle, örneklendirmeleri nihayetlendirelim. Yazar kendisini, soy ismindeki On-at ifadesinden hareketle bilmeceyi şu şekilde oluşturmuş. "Bir deste kısrak sahibi yazarımız: Polat Onat" "Adı ve soyadını orijinal bir espri üretmek epeyce zor olan yazarımız: Selim S. Hacısalihzade" Bir nevi bu tanımlamayla dahi boş geçilmemiş ve böylelikle bir bilmece oluşturulmuş. 1340.ıcı son bilmece ise şu şekildedir. "Kitabımızı artık bitirmemiz gerektiği konusunda bize mesaj veren yazarımız: Hanefi Yeter"

Şairler ve yazarlar ne kadar üne ulaşsalar da insandırlar. Tapma ve tabulaştırma sakilliğine düşmemek gerekir. Ciddiyetin yanında espri, mizah da hayatımızın güzel bir parçasıdır. Bu eserde de yerli ve yabancı değerler bir araya getirilmektedir. Burada olduğu gibi böyle sosyolojik birliktelikler birbirini emzire emzire büyütmektedir. Burada yer alan şairleri, yazarları tanıyan ve bunlar hakkında malumat edinenler, bunun benzeri esprileri üretebilir ve elbette daha farklı bilmeceler kurgulayabilirler. Bunlara sadece Polat Onat’ın bakışı ve tarzı diyebiliriz. Gerek kitap kapağı görseli gerek esprili bilmeceler gerekse de bilgi kırıntılarıyla beraber üretken yazar Polat Onat'ın edebiyat trüğüne bir tuğla daha koymuş olduğunu görüyoruz. Yazar Polat Onat bu üretkenlikle, Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın edebiyatımıza kazandırdığı yüzün üzerindeki eser de olduğu gibi ulaşacağı kitap sayılarını bulacağını umut ediyorum. Kitap arka kapak yazısında dendiği gibi çok gayretli, on beygir gücünde, ince mizah anlayışlı kıymetli Yazar Polat Onat'tan okunacak, heyecan ve zevk duyulacak güzel bilmeceler okuyacaksınız. İyi okumalar.

İlkay Coşkun

Papatya Dergisi

Sayı 13. Ekim Kasım 2023